نیکی به پدر و مادر

  

نیکی به پدر و مادر

از نظر اسلام ، نیکی به والدین به اندازه ای اهمیت دارد که واژه آن شش بار در قرآن کریم ، در کنار عبارت خدا و دوری از شرک تکرار شده است . همان گونه که نیکی به والدین و احترام و ارجمندی آنان واجب است ، عصیان و سرپیچی از آنان همانند شرک از گناهان بسیار بزرگ شمرده می شده است .

احسان به والدین در واقع تشکر علمی از همه خوبیها و نیکیها و ایثارهای پدر و مادر است .

قرآن مجید علت وجود نیکی را چنین توضیح می دهد : وصینا الانسان بوالدیه احسانا حملته امه کرها و حمله و فصاله ثلاثون شهرا ... یعنی ما به انسان سفارش کردیم تا به والدینش احسان کند .

مادرش به تحمل رنج او را باردار شد و با تحمل رنج او را به دنیا آورد ، و بار برداشتن و از شیر گرفتن او سی ماه است ، تا آن گاه که به رشد کامل خود برسد و به چهل سال برسد .

نیکی به پدر و مادر مخصوص مسلمانان و پیپروان ادیان نیست ، بلکه هر انسانی که دارای عقل و فطرت سالم باشد شایسته است این سفارش را آویزه گوش قرار دهد و به آن عمل کند .

در احکام اسلامی و فتوای مراجع تقلید آمده است که اگر عمل مستحبی با خواسته پدر و مادر سازگار نباشد ، فرزند موظف است . که خواسته آنان را بر مستبات مقدم بدارد و چنانچه او را از آن عمل نهی کنند انجام دادن آن بر وی جایز نیست .

جلب رضایت و خشنودی مادران از وظایف اساسی و مهم فرزندان است . در حدیثی از پیامبر اکرم ( ص ) نقل شده است که فرمود :

الجنه تحت اقدام الامهات ، بهشت زیر پای مادران است .

این حدیث شریف بیان می کند که اگر فرزندی رضایت مادرش را با اطاعت و احترام و سپاسگزاری جلب نکند ، وارد بهشت نمی شود .

اگر انسان تمام دستورهای دینی را انجام دهد ، ولی به پدر و مادرش توهین کند ، آنان را خشمگین سازد ، بی احترامی و بی ادبی به آنها روا دارد ، و به طور کلی کاری کند که پدر و مادر از وی ناراضی باشند در این صورت هیچ عملی از او در پیشگاه خداوند پذیرفته نمی شود .

مردی به محضر پیامبر ( ص ) آمده و گفت :

ای رسول خدا در دنیا هیچ کار زشتی نیست که من انجام نداده باشم .آیا توبه من قبول می شود ؟

پیامبر (ص) فرمود :

آیا هیچ کدام از پدر و مادرت زنده هستند .

پدرم زنده است .

فرمود : برو و پدرت نیکی کن ( که همین نیکی به پدر موجب پذیرفتن توبه تو خواهد بود ) .

وقتی او رفت . پیامبر (ص ) فرمود :

ای کاش مادر این گناهکار زنده بود و به مادرش نیکی می کرد . زیرا نیکی به مادر به قبولی توبه اش نزدیکتر بود یعنی نیکی به مادر زودتر موجب قبولی توبه در پیشگاه خدا می شود .

امام صادق  (ع ) می فرماید : آن کسی که به بزرگترها احترام نگذارد و به کوچکترها محبت نکند از ما نیست .

  

امیرالمومنین علی (ع) فرمود : بزرگترین و مهمترین تکلیف الهی نیکی به پدر و مادر است. 

پیامبر اکرم (ص) فرمود : بنده‌ای که مطیع پدر و مادر ( البته مطیع بودن در برابر پدر و مادر در راه دین و گرنه اگر پدر و مادر معصیت از ما خواستند نباید انجام دهیم ) و پروردگارش باشد ، روز قیامت در بالاترین جایگاه است 

امام صادق(ع) فرمود: چشمهایت را جز از روی دلسوزی و مهربانی با پدر و مادر خیره مکن و صدایت را بلندتر از صدای آنها نکن، دستهایت را بالای دستهای آنها مبر، و جلوتر از آنان راه مرو 

امام صادق (ع) فرمود: عاق پدر و مادر شدن از گناهان کبیره است، زیرا خداوند متعال عاق والدین را گناهکار شقی شمرده است. 

امام سجاد(ع) فرمود: مردی خدمت رسول خدا (ص) رسید و گفت: ای رسول خدا، من هیچ کار زشتی نمانده که انجام نداده باشم، آیا می‌توانم توبه کنم؟ رسول خدا (ص) فرمود: آیا هیچیک از پدر و مادرت زنده هستند؟ گفت: بله، پدرم. حضرت فرمود: برو به او نیکی کن (تا آمرزیده شوی). وقتی او راه افتاد پیامبر(ص) فرمود: کاش مادرش زنده بود. (یعنی اگر او زنده بود و به او نیکی می‌کرد، زودتر آمرزیده می‌شد). 

قدر آنان را بدانیم